نهال زرشک پلویی
نهال زرشک پلویی، ویژگی های برجسته: کیفیت منابع آب و خاک در بسیاری از مناطق زراعی ایران فقیر است و زرشک به دلیل سازگاری خوب با خاک های فقیر و تقریبا شـور نقـش مهمـی درتاریخ کشاورزی ایران دارد به طوری که زمین های زیر کشت زرشک برای بسیاری از محصولات کشاورزی دیگرمناسب نیست.
کشور ایران بزرگ ترین تولیدکننـده زرشـک در دنیاست و استان خراسان و شهرستان قائنـات با تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا در صدرهستند.
زمان برداشت
– زمان برداشــت زرشک بســته بــه شــرایط آب وهوایــی منطقــه از اواخر مهر تا اواسط آبان مـاه انجـام مـی شـود. در صورتی کـه باران هـای پاییـزی اجـازه دهنـد هرچـه دیرتـر محصـول را برداشـت کنیـد بهتـر اسـت زیــرا میــوه شــیرین تــر و با کیفیت ترمی شود.
– درمناطـق کوهسـتانی نسـبت بـه مناطـق کـم ارتفـاع و دشـت های گرم میـوه هـای زرشـک زودتـر قرمـز می شوند وکیفیـت بهتـری دارند با این حال زمان برداشت آن ها دیرتراست.
– اگرچه کیفیت محصول با تأخیردر برداشت، افزایش می یابد اما ممکن است محصول در اثرسرما آسیب ببیند و در صورت شروع بارش پاییزی عملیات خشک کردن به درستی انجام نشود.
– تولید کنندگان سنتی از برخی خصوصیات حسی مانند تغییر رنگ میوه از قرمز روشن به قرمز تیره، نرم شدن بافت، غلیظ شدن محتویات (احساس خمیری بیشتر وقتی میوه ها بین انگشتان فشرده می شوند) و کاهش ترشی میوه برای برداشت استفاده می کنند.
– در خراسان جنوبی ، حدود ۱۷۰ روز پس از گلدهی کامل می تواند ملاک مناسبی برای برداشت محصول زرشک باشد.
– زمان برداشت در روز نیز بر کیفیت میوه های زرشک تأثیر می گذارد به طوری که میوه های برداشت شده قبل از طلوع آفتاب درمقایسه با میوه های ظهر ازکیفیت بالاتری برخوردار هستند.
مشخصات درخت
زمان گلدهی: غنچه های زرد رنگ توپی شکل آن معمولا در اردیبهشت یا خرداد شکفته می شوند دوره گـل دهی آن حدود ۲۰ روز طول می کشد.
گرده افشانی
میزان و عادت رشد: دارای درختچه هایی با شاخه های خاردار و انشعابات زیاد به طول ۱/۵ متر که گاهی به ۲ متر نیز می رسد.
محصـول دهی روی شاخه های یک ساله
عملکرد: یک باغ ۷ ساله در شرایط ایده آل حدود ۲ تن میوه ی خشک در هکتارتولید می کند.
از هر ۴ کیلو زرشک تر یک کیلو زرشک خشک بدست می آید.
زمان شروع محصول دهی
زرشـــک در چهـــار ســـال اول، محصول زیادی نمی دهد.
از سـال پـنجم محصـول دهی نسبتا اقتصادی آن آغاز می شود.
در سال هفتم میانگین محصـول زرشــک بــه ۲ تــن در هکتــار می رسد.
با بالا رفتن سن درخت مقدار محصول درختچه های زرشک نیز زیـاد تر می شود.
بیشترین اندازه باردهی آنها از چهارده سالگی شروع شده و تـا ۲۵ سـالگی ادامه می یابد.
سال آوری: سال آوری دارد اما می توان به وسیله هرس شدت تناوب باردهی را کـاهش داد.
عمر اقتصادی: بیشترین میزان باردهی زرشک تا ۲۵ سالگی است و حداکثر تا ۸۵ سالگی بار می دهد.
مشخصات میوه
شکل ظاهری/پوست: میوه بیضی شکل به رنگ قرمز روشن
طعم/گوشت: بـدون دانه و ترش مزه
موارد مصرف: تازه خوری، خشک، آب میوه
کاشت و مراقبت نهال زرشک
فواصل کاشت: ۳×۲ (۱۶۶۶ درختچه در هکتار)
شرایط اقلیمی مناسب:
– زرشک بیشتردر خراسان، اطراف قائن، بیرجند، طبس، گناباد، کاشمر و زرشک پلـویی بیشتر در بـاغ هـای جنوب خراسان کشت می شود.
– زرشک مقاوم به خشکی و یخ بندان بـوده ودر ارتفاعـات بیـش از هـزار متـر و مناطقـی بـا زمسـتان های نسـبتا سرد و طولانـی و مناطق نیمه خشک از رشـد بهتر و عملکرد بیشتری برخوردار است. امـا گرمـای شـدید تابسـتان در قسـمت های کـم ارتفـاع همـراه بـا بادهـای گـرم عامـل محـدود کننـده در سـازگاری اقلیمـی این درختچه است.
– درختچه های زرشک بسته به رقم حـداکثر تا ۲۳- درجه سانتی گراد را تحمل می کنند.
– سرمازدگی گل ها به دلیل ظهور دیر هنگام آن ها به ندرت مشـاهده شده اما سرمازدگی میوه ها در صورت بروز سرمای زودرس پاییزه یـا برداشـت دیرهنگام آن دیده شده است.
– درختچه زرشک در برابر باد مقاومت خوبی داشته و از آن به عنوان حصـار و بادشکن نیز استفاده می شود؛ اما وزش بادهای گرم به ویژه در هنگام گـل دهـی میزان تولید و کیفیت میوه آن را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد.
ارتفاع از سطح دریا: درختچـه هـای زرشـکی کـه در ارتفاعـات بیـش از ۱۰۰۰ متـر کاشته می شوند محصول با کیفیت تری تولید می کنند.
خاک مناسب: زرشک تقریباً در هر خاکی می روید و از این نظر گیاه قانعی اسـت اما در خاک های نسبتاً سبک لومی- شنی با زهکش خوب بهترین رشد را دارد.
زرشک در خاک های گچی و آهکی بـه خـوبی رشـد می کند و مـی توانـد خاکـ بـا اسیدیته ی بالا حـدود ۹ را تحمـل کنـد و تـا حـدودی نسـبت بـه شـوری آب و خـاک سـازگار اسـت، و شـوری خـاک را تـا EC حـدود ۵/۵ میلـی مـوس تحمـل مـی کنـد.
نیاز نوری: آفتاب پسند، مکانی با نور کامل (حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب) تا نیمـه آفتاب (حداقل ۵-۴ ساعت نور مستقیم آفتـاب) را مـی پسـندد.
نیاز سرمایی:
نیاز آبی:
– نیاز آبی درختچه های زرشک به خصوص گیاهان بـالغ آن چنـدان زیـاد نیسـت بـه همین دلیل مورد خوبی برای کاشت در مناطقی است کـه کمیت وکیفیت آب آن دچار مشکل است.
– برای استقرار درختچه ها، تولید کنندگان در طی چند سال اول هر ۷ یا ۸ روز گیاهان را آبیاری می کنند. پس از استقرار گیاهان و آغاز باردهی، بسته به شرایط آب و هوایی و خاک بوته ها معمولاً با فواصل ۱۲-۱۵ روز آبیاری می شوند. دور آبیـاری در بعضـی باغـات شهرسـتان بیرجنـد وقائـن بـه ۲۴ روز هـم مـی رسـد، در سـال های خشـک کشـاورزان حتی بـا سـه نوبـت آبیـاری بـاغ در تابسـتان هـم زرشـک برداشـت مـی نمایند. هم چنین در بعضی از مناطق کوهستانی، باغ ها ۳ تا ۴ بار در طول فصل رشد آبیاری می شوند.
– زرشک یک گیاه مقاوم در برابرخشکسالی است اما برای به دست آوردن عملکرد قابل قبول، آبیاری پس از ریزش گلبرگ تا یک هفته قبل از برداشت مهم است.
– تولید کنندگان سنتی معتقدنـد آبیـاری در زمـان گلدهـی بـه ویـژه اگـر در حـد اشـباع شـدن ریشـه باشـد سـبب ریـزش گل هـا و در نتیجه کاهش عملکرد نهایی مـی شـود و در بعضـی منـاطـق تـا اوایـل خرداد مـاه از آبیـاری زرشـک خــودداری می شــود.
– نیاز خالص آبیاری آن بسته بـه روش آبیاری حدود ۹۹۰۰ متر مکعب در هکتار است.
– زرشک بی دانه ایرانی نسبت به آب شور نسبتا متحمل است.
هرس: بسیاری از تولیدکنندگان سنتی از سیستم منظم آموزش بوته ها پیروی نمی کنند و فقط به حذف شاخه های پیر و بیمار بسنده می کنند در نتیجه با کاهش عملکرد و کیفیت محصول و هم چنین دردسرهای زیاد درعملیات باغبانی روبرو می شوند.
مقایسه ی روش تک تنه و چند تنه با روش سنتی:
– روش تک تنه منجر به سهولت عملیات مدیریتی و برداشت محصول و کاهش تخریب محصول در مقایسه با روش سنتی می شود. این روش با برداشت مکانیکی توسط شیکر سازگارتر است. با این حال این روش پر هزینه و وقت گیر است.
– روش آموزش چند تنه بیشتر با رفتار بوته سازگار است و کارایی فتوسنتز و در نتیجه اندازه ی میوه ها را افزایش می دهد. این روش نیز در مقایسه با روش سنتی با برداشت راحت تر و تلفات محصول کمتری همراه است.
تغذیه: زرشک از نظر نیاز به مواد غذایی گیاه کم توقعی محسـوب مـی شـود امـا بـرای تولید محصول بهتر و بیشتر این درختچه به کود نیاز دارد. از سال سـوم کاشـت کود حیوانی هر دو سال یـک بـار پـس از برداشـت محصول در پاییز یا اوایل زمستان بسته به سن درختچه به هر درختچـه ۱۰-۵ کیلوگرم کود حیوانی پوسیده داده می شود که این میزان از سال دهـم افـزا یش می یابد.
در سال های اخیر مصرف کود فسفات آمونیوم در پاییز یـا اسـفند مـاه بـه مقدار حدود ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار و کود اوره در اوایل بهار بـه میـزان حـدود ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیز مرسوم شده است هرچند کـه میـزان مصـرف کـود باید با توجه به نتایج آزمایش خاک و براساس نیاز گیاه مشخص و مصرف شود.
نقد و بررسی
هنوز نقد و بررسی ثبت نشده است.